Rektal Prolapsus

Rektal prolapsus ve rektal invajinasyon, pelvik taban disfonksiyonu ( fonksiyon bozukluğu ) ile ilişkili anatomik bozukluklardır. Rektumun tam veya kısmi olarak aşağıya inişi olarak tanımlanabilir. Rektumun anal kanaldan dairesel olarak tüm katları içerecek şekilde dışarı çıkması eksternal rektal prolapsus (Makat sarkması ) olarak tanımlanır. Ancak intususepsiyon/ invajinasyon durumunda bu sarkma sınırlıdır ve anal kanalın dışına çıkmaz. Hastalığın görülme sıklığı 50’li yaşlar sonrasında artar ve kadınlarda, bakım evinde yaşayan ve mental bozukluğu olan bireylerde daha sık görülür. Hastalar en sık görülen kabızlık, gaz- gayta kaçırma, kanama, ağrı ve yetersiz boşaltım hissi nedeniyle başvurur. Ayrıcı tanılar arasında hemoroidal hastalık ve rektum tümörleri öncelikli olarak düşünülmelidir. Makat sarkması ( external rektal prolapsus) fizik muayeneye ile teşhis edilebilirken, intususepsiyon /invajinasyon tanısının koyulabilmesi ve uygun tedavi planlaması yapılabilmesi için kolonoskopi, konvansiyonel defekografi, MR defekografi, anal manometri, endoanal ultrason ve gibi ileri tetkiklerin hastanın hikaye ve fizik muayene bulgularına göre seçici olarak yapılması gerekir.

Rektal prolapsusta ( makat sarkması ) tedavi seçenekleri ise hastanın mevcut bulgularına, hastalığın hastanın hayat kalitesi üzerine etkisine göre değişir. Diyet modifikasyonları, dışkılama eğitimi, dışkı yumuşatıcı ajanlar, biofeedback gibi tedavi yöntemleri hastanın hayat kalitesini yükseltme amacıyla ilk planda önerilmekte ve yalnızca bu yöntemlerin başarısız olduğu durumlarda cerrahi girişimler gündeme gelmektedir.

Cerrahi girişimler, karın içerisinden ve batıns içerisine girmeden perineden yapılan girişimler olarak ayrılabilir. Bu girişimlerdeki amaç rektal prolapsusu (makat sarkması) düzelterek hastanın dışkılama fonksiyonunun normale getirmek ve hayat kalitesini arttırmaktır.

Modern yaklaşımda karın içerisinden yapılan ameliyatların çoğu robotik veya laparoskopik olarak yapılmakta bu sayede hastalar daha az ağrı duymakta ve normal yaşamlarına daha hızlı dönebilmektedir. Karın içerisinden yapılan ameliyatlarda temel olarak uygulanan yöntemler, rektumun dikişler ya da ön veya arka tarafına yerleştirilen bir yama ile asılması veya kalın bağırsağın bir kısmının çıkarılmasıdır.

Transperineal yani aşağıdan yapılan yaklaşımlar arasında ise karın içerisine girilmeden, sarkan kısmın onarımı veya bağırsakların bir kısmının karın içerisine girmeden makattan çıkarılması ya da anal kanaldan girilerek stapler adı verilen özellikli zımbalayıcı cihazlar yardımıyla rezeksiyon yapılması gibi alternatif yöntemler mevcuttur.

Rektal prolapsus hastalığının yönetimi oldukça özellikli bir alan olup hastanın mevcut durumu, tıbbi geçmişi, cerrahın konu hakkındaki bilgi birikimi, deneyimi, farklı tekniklere hakimiyeti, hastanenin mevcut ekipmanı gibi faktörler göz önüne alınarak ameliyat öncesinde hassas planlama yapılması ve uygun hasta için doğru cerrahi yöntemin titizlikle uygulanması hastalığın tedavi şansını arttırmaktadır.