Divertiküler Hastalık Nedir?

Genel

Divertiküllerin Tanımı ve Görülme Sıklığı

Divertiküller, kalın barsağın duvarındaki zayıf noktalardan dışarıya doğru gelişen baloncuk benzeri çıkıntılardır. Oldukça sık görülen bu durumun sıklığı yaş ile birlikte artmakta 50-60 yaş grubundaki bireylerin yaklaşık üçte birinde divertiküller görülmekte ve yaş ilerledikçe her iki kişiden birinde tespit edilmektedir.

Divertikül Gelişiminde Risk Faktörleri ve Görülme Yerleri

Bu kişilerin kabaca % 25 ‘i yani dörtte biri hayatlarının bir döneminde divertiküle bağlı bir sağlık sorunu yaşamaktadır. Divertiküller daha çok sigmoid kolon adı verilen kalın barsağın daraldığı ve yüksek basınca maruz kaldığı bölgede görülür. Divertikül gelişiminde yaşın yanı sıra beslenme alışkanlıkları ve genetik faktörler rol alır. Erkeklerde , sigara içenlerde ve obez bireylerde daha sık rastlanır.

Divertiküller semptomatik hale geldiğinde divertiküler hastalık adı verilir.

Divertikülit: Belirtiler ve Ayırıcı Tanı

Divertikülit, divertiküllerden kaynaklanan bir enfeksiyon durumudur. Ani başlangıçlı divertikülit durumunda karın ağrısı (genellikle sol alt kadranda) , ateş kan değerlerinde bozulma gibi bulgular görülebilir. Kabızlık, irritabl (huzursuz) barsak sendromu, inflamatuar barsak sendromu, apandisit ,çeşitli tümörler böbrek taşları , idrar yolu enfeksiyonu ve kadın hastalıklarının bir kısmı da benzer bulgulara yol açabileceği için ayrıcı tanıda akılda tutulması gerekir.

Divertikülit Tedavisi: Diyet, Antibiyotik ve Yatış Endikasyonları

Divertikülit , kısıtlı bir hasta grubunda diyet kısıtlaması ve oral antibiotikler ile tedavi edilebilirken hastaların büyük çoğunlunda hastaneye yatış ve damardan antibiotik tedavisi verilmesi gerekir. Hastaların bir kısmı geç dönemde başvurulması veya tanıda gecikmeler nedeniyle karın içinde abse oluşumu veya serbest perforasyon yani barsak içeriğinin karın içine yayılması gibi ciddi komplikasyonlar ile başvurur. Komplike diveritkülit tedavisi oldukça zorlu ve karmaşık bir süreçtir. Bu hastalarda karın içindeki abseyi boşaltma için dışarıdan kateter yerleştirilmesi veya acil ameliyat gerekliliği ortaya çıkabilmektedir. Acil ameliyat gerekmeyen ve ameliyatsız bir şekilde tedavi edilen komplike divertikülit hastalarında ise elektif ameliyat ile hayat kalitesi artmaktadır. Bu ameliyatalar günümüzde sıklıkla kapalı yöntemle ( laparoskopik veya robotik ) olarak yapılmakta ve hastalar daha kısa sürede günlük yaşantılarına dönebilmektedir.

Divertikül Gelişimi Sonrası Kanama Riski

Diverikül gelişmi sonrası bir diğer risk de divertiküle bağlı kanamadır. Ciddi alt gastrointestinal ( sindirim) sistem kanaması sebepleri arasında birinci sırada yer alan bu durum ani başlayan şiddetli taze kanama şeklinde kendini gösterir. Hayatı tehdit edici ve tekrar etme riski yüksek bir durumdur. Yaşam süresinin uzaması ve bununla birlikte kan sulandırıcı ve pıhtılaşmayı engelleyici ilaçların da sıklıkla kullanılması nedeniyle ileri yaşlarda akut divertiküler kanama daha sık görülmektedir.

Akut Divertiküler Kanamada Endoskopik ve Girişimsel Yaklaşımlar

Divertiküler kanaması olan hastaların yarısına kan transfüzyonu yapılması gerekmekte ve % 18-53 ‘ü acil şartlarda ameliyat edilmektedir. Kanama sırasında barsak temizliği ile yapılacak olan kolonoskopi kanama bölgesinin tespiti ve tedavisi için ilk basamaktır. Bu sırada kanama bölgesinin tespit edilmesi sonrası bu bölgeye lokal adrenalin veya sklerozan madde enjeksiyonu , koterizasyon veya klip konularak kanamanın durdurulması hedeflenir. Kanamanın lokalize edilemediği durumlarda ise sintigrafiveya anjiografi ile kanama bölgesi tespit edilmeye çalışılır.

Cerrahi Tedavi Gerektiren Kanamalarda Operasyon Seçenekleri

Kolonoskopik ve/ veya anjiografik yöntemler ile kontrol altına alınamayan kanamalar veya kontrol altına alındıktan sonra tekrar başlayan kanamalar cerrahi tedavi gerektirir. Cerrahi tedavide eğer kanama bölgesi tespit edildi ise bu bölgenin çıkarılması eğer tespit edilemedi ve kanamanın kalın barsak kaynaklı olduğu düşünülüyor ise tüm kalın barsağın alınması şeklinde bir planlama yapılmalıdır.